Heel Uithoorn moest het weten

De laatste jaren van Veronica gezien door de ogen van een kind van 12

door Jan van Weeterloo

Radio Veronica .............. de naam alleen al heeft nog steeds een magische klank voor mij. Ik ben geboren in 1961 maar moet bijna vanaf mijn geboorte Veronica hebben gehoord. Opgroeiend in een gezin met 3 kinderen ouder dan ik (en dan was ik ook nog een nakomertje) ben ik van jongs af aan geconfronteerd met popmuziek en alle uitingen die er bij horen. Integraal onderdeel daar van was Radio Veronica.

Ik kan mij nog goed herinneren hoe ik in de zomer als 10-jarige in een tentje in de tuin met een transistor de top 40 met Lex lag te luisteren. Dat is een van mijn warme jeugdherinneringen: Radio Veronica, de dj´s, de muziek en ook heel duidelijk de (reclame) jingles. En zo was het waarschijnlijk gebleven als daar niet door een machtsdaad uit een verkeerd begrepen burgerlijke regelzucht een eind aan gekomen was. Eerst begreep ik het allemaal niet zo. In een huis-aan-huis krantje (kijk in) Kontakten (voor een goeie baan) stond de kop 'regering draait de knop om, over 9 maanden is het uit'. Daar bij een foto van de Borkum Riff en de MeBo2. Wat het wel betekende werd me al snel duidelijk.

Op Veronica werden verontrustende jingles uitgezonden, VERONICA BLIJFT; ALS U DAT WILT! Nou dat wilde ik wel! Achteraf denk ik wel eens hoe het in vredesnaam mogelijk was dat ik zo jong zo betrokken ben geweest bij het hele gebeuren. Het was allemaal wel beperkt tot mijn eigen omgeving maar wel overduidelijk. Heel Uithoorn (mijn toenmalige woonplaats) moest het weten...........In korte tijd stond mijn hele wijk (Zijdelwaard) vol met deze ene boodschap: VERONICA MOET BLIJVEN! Met een dikke viltstift trok ik er regelmatig op uit en schreef op elk beschrijfbaar oppervlak deze tekst. Vooral parkbankjes werden een geliefd slachtoffer. Daar bleef het echter niet bij. Ik stuurde natuurlijk een brief naar premier den Uyl. Ik kreeg een keurige brief terug, door Joop persoonlijk geschreven waarin hij probeerde uit te leggen het hoe en waarom. Achteraf gezien heel netjes maar natuurlijk niet bevredigend qua boodschap, Jan jochie, ga straks maar gewoon naar Hilversum 3 luisteren, misschien komen Tineke Tom en Rob daar ook wel werken ... Dat was natuurlijk tegen het zere been. Inmiddels startte de actie om een brief aan minister van Doorn van CRM te sturen. Hij heeft er 2 van mij gehad. Maar waar Joop nog begrip probeerde te kweken was Harry gewoon een 5 letter boomvrucht: de wet is de wet, niet zeuren! Al deze gekmakende ignorantie maakte mij steeds radicaler. Ik startte in mijn wijk een handtekeningen actie met het doel VERONICA MOET BLIJVEN! Wat ik vervolgens met die handtekeningen moest wist ik nog niet, maar ik ging op pad met een klein boekje met een zwart wit foto van de Norderney (uit het Veronicablad geknipt) er voorop geplakt. Aanbellen en een handtekening vragen. Het boekje bevatte al gauw meer als 100 handtekeningen, zelfs de kapelaan van de RK kerk tekende. De oplossing wat met de handtekeningen te doen kwam tijdens de gemeenteraadsverkiezingen. Er werd in die tijd druk propaganda gevoerd door de pas nieuwe CDA-ers die natuurlijk hun plaatselijke partij op de kaart wilden zetten (het echte landelijke CDA bestond geloof ik nog niet toen). Dus reed men gewapend met geluidswagens en stickers door elke woonwijk van Uithoorn om hun boodschap te brengen. De stomverbaasde CDA-campagne mensen werden in de Nicolaas Beetslaan plotseling overvallen door een blaag die hun auto bestrooide met handgeschreven pamfletjes met de tekst VERONICA MOET BLIJVEN! en de man achter het stuur kreeg 'namens Uithoorn' de handtekeningen in het boekje uitgereikt. Hij wist niets anders uit te brengen als 'Nou......... bedankt'. Aldus verliep mijn eerste 'politieke rel'.........

Ondertussen was Veronica zelf natuurlijk ook actief (chronologisch lopen de verhalen niet helemaal gelijk, soms is het moeilijk om precies te herinneren wanneer iets gebeurde). Zo was er '18 april, we kunnen het toch proberen?' de hoorzitting en demonstratie in Den Haag. Tevoren strandde de Norderney en mocht Veronica van de Mi Amigo uitzenden. Mijn God, wat een spannende tijd. Mijn oom was met zijn camera naar Scheveningen gegaan en had zelf foto's gemaakt. Hij begreep heel goed wat Veronica voor mij was dus maakte een flink aantal afdrukken voor mij. Hij was tijdelijk een soort hogepriester voor mij geworden, hij had het schip echt gezien en misschien zelfs aangeraakt...... Ik had zelf graag naar de demonstratie in Den Haag gewild om mee te doen maar ja ... een 11 jarige alleen in de trein en bus vanuit Uithoorn naar Den Haag kon natuurlijk niet, zeker als je ouders lid zijn van de NCRV, ze begrepen het gewoon allemaal niet. En mijn oudste broer had inmiddels een baan waar hij niet gemist kon worden en de andere (o welk een verraad!!!) was voor radio Noordzee ...... Ik moest alles dus maar door de gekleurde bril van het NOS journaal zien en horen via Veronica.

Veronica kreeg blijkbaar door dat het een aflopende zaak was en startte de VOS, de Veronica Omroep Stichting, om zo via Hilversum aan land te komen. Ik was er als de kippen bij om 5 gulden extra op de speciale briefkaart te plakken en lid te worden. Je kreeg er dan ook een enorme poster van de Norderney voor terug en een sticker met de tekst 'ik ben vriend van Veronica en dus lid van de Veronica Omroep Stichting (of iets van die strekking)'. Die plakte ik op mijn oude lampen radio die vast stond op 538 en de poster besloeg de hele wand van mijn slaapkamertje.

Maar het onvermijdelijke, de gevreesde ramp en alle ellende die zou volgen kwam onverbiddelijk. Er was geen weg terug, de minister had besloten, de kamer had gestemd en het voorstel was aangenomen: de zeezenders verdwijnen. Hoewel mijn buurvrouw nog deelnam aan Will wil wel en via de muntjes van Harry allerlei reclametroep won, ik nog steeds actief was waar het maar kon om Veronica te promoten en mijn broer met een rondvaart langs de MeBO en de Norderney voer, hoewel het volk van Nederland te kennen gaf dat ze het eigenlijk helemaal niet eens waren met dit besluit, de regering was onwrikbaar. Het voelde zo onrechtvaardig, je groeit op met democratische normen en waarden, op school hoor je dat het volk beslist in de democratie maar in de eerste beste echte zaak waar je zelf mee te maken krijgt als kind die een politiek karakter heeft wordt doodleuk beslist tegen de wil van het volk in. Ik was ontgoocheld. Zelfs nu kan ik nog niet de woorden vinden voor de woede en verdriet die er toen in mij was. Gelukkig bleef Veronica zelf door gaan, op de klanken van Crunchy Granola Suite werd uitgeroepen, Veronica GAAT DOOR.

Begin 1974 reed ik met mijn broer (achterop de brommer met benzine die op de bon was) naar de studio van Veronica in Hilversum. Helaas kwamen we niet verder dan het voorhalletje.............maar ik had dan toch maar het gebouw gezien! Toch kwam daar onvermijdelijk 31 augustus 1974. Ouderen denken aan de verjaardag van Wilhelmina, velen van mijn generatie denken aan 'the day the music died'. Ik weet niet wat voor weer het die dag was, eind augustus is het toch meestal zonnig en licht. In mijn gevoel en herinnering was het donker, mistig en koud op 31 augustus als Rob Out de laatste woorden via 538 uitspreekt. Bij het afscheid nemen van Veronica sterft ook een beetje de democratie in Nederland, dat spijt me, voor Nederland. Het volkslied, de Veronica filler en dan, wreed en scherp als het steken van een mes in de hartstreek, werd met een harde klik de zender uitgeschakeld. Van Doorn moet gedachte hebben 'operatie geslaagd, patiënt overleden'. Voor mij een dag om nooit meer te vergeten. Mijn Veronica was dood. De hele week werd vermeld hoeveel uur nog en toen het laatste uur er was stond ik in de tuin van mijn zus in Friesland met een piepende transistor te luisteren naar Veronica. Ik was alleen.

leus op het strand van Playa de Aro, gemaakt door Ad en Lex. September 1976. Foto: Lex Harding

Een periode van stilte brak aan. Natuurlijk was Veronica actief om aspirant omroep te worden maar het platform van de actie, de Veronica uitzendingen, was uitgeschakeld dus veel hoorde ik er niet van. Plots was daar het nieuws van een poging om vanuit het Spaanse Playa de Aro via radio Mi Amigo uit te gaan zenden. Ad Bouman, Lex en Stan Haag zouden een nieuw Veronica laten starten.

Een gerucht? Ik was in feeststemming, ik haalde mijn inmiddels veel te kleine Veronica shirt uit de kast en liep door de straat of ik iets had aan te kondigen. Uiteindelijk is alleen Stan Haag bij Mi Amigo terecht gekomen, en dan in het schema van de Belgen, niet als Radio Veronica. Ik was dus weer een illusie armer. Uiteindelijk werd Veronica dan toegelaten tot de publieke omroep als aspirant. De eerste klanken, vol jingles op ... Hilversum 4, de klassieke zender. Echt leuk werd het pas toen ze op de vrijdagavond via 3 aan de beurt waren. Ik installeerde mij om 19.00 uur met een biertje (ja kinderen van inmiddels 14 zijn inventief om dat soort zaken buiten de ouders om op hun kamer te krijgen...) achter mijn radio en genoot van Lex en Rob. De eerste tv uitzending was ook weer een belevenis. Ja natuurlijk met 2 masten op het podium die zo het schip moesten voorstellen. En toch......... er begon iets te knagen. Het werd langzaam maar zeker niet meer mijn Veronica, niet meer de meeuwen, de Hilversumse spruitjeswalm drong door het idealisme heen. Veronica was een bedrijf geworden. Vertrouwde stemmen verdwenen, andere schreeuwerige typjes kwamen in hun plaats. Ik kwam er achter dat Veronica voor mij altijd op zee was gebleven en dat de omroep die ik mede had helpen groot worden niet meer mijn omroep was. En zo bloede mijn liefde voor Veronica dood. Wat ik leuk vond was niet meer. Ik begroef Veronica in mijn hart, verdrong mijn teleurstelling en luisterde nauwelijks meer naar de radio.

Tot het fantastische initiatief van de 1224 uitzendingen in 1999. Ik heb zelden zo mijn radio hart weer opgehaald als toen. De vertrouwde klanken weer op mijn radio, MIJN Veronica was terug! Helaas, na 11 dagen was het einde daar. Maar dankzij Michael Bakker, en Ad Bouman luister ik nu naar Radio 192, een zender die de sfeer van toen heel aardig raakt. Een sfeer die past bij mij. En zo was de cirkel weer rond. De liefde voor Veronica kwam weer vrij, ik vernoemde mijn e-mailadres naar Veronica (norderney@ilse.nl) en maakte het schip mijn wallpaper op mijn computer. Ze was er weer.

Als ik terugkijk op die periode kan ik zeggen dat mijn kindertijd belangrijk is gekleurd door een zwart schip met witte letters. Ik ben daar nu blij mee. Ik merk dat veel van mijn gevoel voor rechtvaardigheid, het idee dat je moet knokken voor je idealen, je sterk moet staan voor de dingen waar je in gelooft, mede een oorzaak vinden in die strijd van toen. Natuurlijk, uiteindelijk was het een verloren strijd, het Veronica zoals ik dat graag had gehouden was geliquideerd door de politiek om nooit meer terug te keren. Maar ook daar van heb ik geleerd dat het leven soms niet altijd gaat zoals je het wilt en dat je teleurstellingen soms niet kan ontlopen. En ik denk ook wel eens, stel dat het gewoon allemaal was gebleven als toen, Veronica op zee. Dat de Norderney inmiddels was opgevolgd door de Osterney en dat Rob Out inmiddels door Piet Pietersen was opgevolgd als programmaleider, was het geluid dan werkelijk anders geweest als nu de huidige Veronica programma's op FM? Ik denk het niet, misschien was het wel afgezakt tot het zelfde niveau als radio 10 of sky of andere supermarkt-achtergrond-radio. Nu blijft Veronica die leuke, dierbare herinnering van toen. En via de downloadclub luister ik nog regelmatig naar de radio van toen, de tijd dat ik jong en enthousiast Veronica steunde, door dik en dun. Heel Uithoorn moest het weten. Ik weet niet of het ook gelukt is maar ik was niet de enige die vond dat Veronica moest blijven, het zit wel goed denk ik. Ik koester nog een droomwens, op dat schip staan, benedendeks alles kunnen zien en het 'heilige der heilige' bezien. Maar ik ben ook bang voor zo'n moment. Bang dat de emotie van een kind van 11 jaar boven komt, me even zeer heftig doet janken als een kind van 11 jaar dat zijn dierbare vriend terugziet, ontdaan van zijn glorie, ontdaan van zijn ziel. Dat houd me tegen. Misschien durf ik het nog eens ...

Jan van Weeterloo